Otrzymujemy wiele zapytań: Czy lepiej wykonywać kilka czynności na raz, czy po kolei? Wielozadaniowość jest we współczesnym świecie prawdziwym wyzwaniem. Czy możliwe jest, abyśmy efektywnie wykonywali wiele zadań na raz? Wszystko zależy… Tymczasem przyjrzyjmy się wynikom badań przeprowadzonym na ten temat.

45% pracowników w USA uważa, iż oczekuje się od nich i wymaga równoczesnego wykonywania zbyt wielu zadań.

Skutki:

• Tracimy w sumie więcej czasu
• Spada jakość pracy
• Wzrasta stres wpływający na defekt pamięci krótkotrwałej

Badania:

(A) 1935 – John Ridley Strop: przetwarzanie informacji na potrzeby jednego zadania może interferować z wykonywaniem innego. Eksperyment: gdy słowo oznaczające kolor np. czerwony zapisano czcionką innego koloru, np. zieloną, badani mieli trudność z podaniem barwy czcionki.

Efekt Stroopa: zachodzi, gdy elementy obu zadań ściśle przeplatają się z sobą (np. czytanie i nazywanie koloru).

Badania współczesne: uczenie się jednoczesnego wykonywania: czytanie tekstu i zapisywanie dyktowanych wyrazów. Początkowo uczestnicy eksperymentu mieli trudności, jednak po 6 tygodniach czytali w normalnym tempie, a zapisywanie odbywało się nieświadomie (automatyzacja – nabranie nieświadomej kompetencji).

(B) Ernst Poppel (Monachium) – „skakanie po kanałach”: podział czasu na 3 sekundowe „Okna” – mózg przyjmuje wszystkie dane zmysłowe w 3-sekundowych blokach – a więc, to co uznajemy za równoczesne wykonywanie zadań przypomina w istocie szybka zmianę kanałów TV.

Potwierdzają to badania aktywności obszarów mózgu techniką magnetycznego rezonansu jądrowego (MRI). Gdy badani realizowali 2 zadania jednocześnie (słuchali tekstu i dokonywali w myślach obrotu figur) aktywność mózgu malała: o ok. 1/3 w porównaniu do niezależnego wykonywania zadań

(C) David. E. Meyer (Ann Arbor, Michigan) – ile czasu traci mózg na „przełączanie” między zadaniami? Jednoczesne pisanie sprawozdania i sprawdzanie e-mail. Bezustanne przechodzenie od zadania do zadania powodowało, że realizacja zabierała w sumie prawie o połowę czasu więcej, niż wykonanie zadań po kolei! Im bardziej zadania skomplikowane i trudne, tym dłuższy czas na „przełączanie”.

Czas potrzebny na zmianę trybu wzrasta też, gdy przerwane zadanie podejmujemy szybko na nowo – lepsza jest dłuższa przerwa!

Wnioski:

• Na ogół lepiej wykonywać zadania po kolei – szefowie, nie wymagajcie od pracowników ciągłych przeskoków!!!
• Można wytrenować podzielność uwagi – warto to rozwijać w zakresie zadań rutynowych angażujących odmienne funkcje mózgu.
• Skoro już przełączyliśmy się na inne zadanie, zróbmy dłuższą przerwę wracając do poprzedniego

Źródło:

Klaus Manhart „Naraz czy po kolei?” – Świat Nauki. Wyd. Spec. „Umysł” XI/XII 2005.

opr. dr Bogdan Siewierski