Czy firmy potrzebują przywódców?

„Kto przewodzi, nie musi zarządzać”

Jack Welch wieloletni dyrektor generalny General Electric wygłosił powyższe słowa podczas jednego ze swoich wystąpień. Stały się one później tytułem jego książki dotyczącej strategii zarządzania. Doprowadziły one jednak do polaryzacji roli szefa na menadżera i przywódcę, a osiągnięcie biegłości w przewodzeniu przeobraziło się w obiekt marzeń i aspirację menedżerów na całym świecie. Wynika z tego przekonanie, iż jedynie firmy i zespoły posiadające charyzmatycznego przełożonego są w stanie sprostać trudnym wymaganiom rynku i ciągłym zmianom na nim zachodzącym. W konsekwencji tego w ostatnich latach można zaobserwować znaczący wzrost popularności artykułów, książek i poradników dotyczących liderowania. Zastanówmy się na sensem wspomnianego wyżej rozróżnienia.

Zadanie dla Ciebie

Na początku zapraszamy do krótkiego zadania związanego z zarządzaniem i przywództwem. Poniżej znajdziesz kilka cech i umiejętności. Przyporządkuj te, które pasują do menadżera i te, które odpowiadają przywódcy (mogą się powtarzać w obu rolach):

  • Pewny siebie
  • Motywujący
  • Optymistyczny
  • Sumienny
  • Sprawnie komunikujący się
  • Potrafiący podjąć decyzję
  • Zdeterminowany
  • Odważny
  • Posiadający wizję

Zapewne większość z tych cech można przypisać zarówno „zwykłemu” menadżerowi jak i przywódcy. Gdy podda się analizie ogłoszenia o pracę dostępne w portalu pracuj.pl dotyczące stanowisk menadżerskich można zauważyć przykładowe wymagania:

  • Proaktywne podejmowanie działań i realizacja celów
  • Realizacja strategii zgodna z wizją i misją firm
  • Posiadanie ciekawości świata i kreatywności
  • Umiejętność podejmowania decyzji pod presją czasu
  • Motywowanie podległych pracowników i wsparcie w realizacji zadań
  • Dbanie o wysoką jakość oferowanych usług
  • Ciągłe poszukiwanie nowych, lepszych metod i strategii na budowanie wartości dodanej dla biznesu
Jak widać wymagania stawiane przez pracodawców menadżerom są w znaczącym stopniu spójne z obszarem przywództwa. Większość menadżerów zarządza małymi i średnimi zespołami. W takich przypadkach rozdzielania funkcji zarządczych i przywódczych nie prowadzi do niczego dobrego.

Jakie przywództwo stosować?

W odpowiedzi na powyższe pytanie przychodzi nam z pomocą badanie zachowań przywódczych koordynowane przez Roberta Housa w ramach GLOBE. Międzynarodowe badanie objęło 17000 osób z 63 państw. Co istotne projekt uwzględnia różnice między kulturowe. Wyodrębniono cechy i style przywódcze, które są cenione przez pracowników. W polskich warunkach należą do nich: sprawiedliwy, wiarygodny, przewidujący, uczuciowy, pozytywny, wzniecający motywację, budujący zaufanie, inteligentny, komunikatywny. Natomiast do stylów, które cenią nasi rodacy zaliczają: zorientowanie na zespół, przywództwo charyzmatyczne, przywództwo partycypacyjne, przywództwo humanistyczne. O każdej z wymienionych cech i stylów można przeczytać w wielu książkach i artykułach. Z drugiej strony rzadko natrafiamy na refleksję poświęconą przypadkom charyzmatycznych liderów, którzy ostatecznie nie odnieśli sukcesu. Skoro jednak tacy bywają warto zastanowić się co jeszcze może być istotne w łączeniu funkcji menedżera i przywódcy.  Interesujące badania przeprowadzili Jim Collins i Morten Hansen. Wskazują oni 3 właściwości charakterystyczne dla skutecznych liderów:

  • Konsekwencja w działaniu rozumiana jako „fanatyczna dyscyplina” prowadząca do zrobienia wszystkiego, co się da, aby osiągnąć upragniony wynik, niezależnie od napotkanych trudności
  • Empiryczna kreatywność polegająca na dogłębnej analizie danych i przewidywaniu trudności
  • Poszukiwanie dziury w całym – skuteczni liderzy spodziewają się najgorszego i myślą o zagrożeniach dla firmy i zespołu nawet gdy ten odnosi sukces.

Przyglądając się bliżej wynikom badań, wymaganiom jakie pracodawcy stawiają menadżerom, zakresu obowiązków można dojść do zaskakującego dla zwolenników idei wizjonerskich przywódców wniosku: skuteczni liderzy są również skutecznymi menedżerami.

Okazuje się zatem, że przywództwo nie jest czymś nadzwyczajnym czy elitarnym w stosunku do innych kompetencji menedżerskich. Jest po prostu jedną z nich – ważną, lecz skuteczną jedynie w połączeniu z pozostałymi: umiejętnością delegowania, zarządzania, kontrolowania, planowania, motywowania i organizowania. Bywa, że mówienie o przywódcach i menedżerach jako o dwóch różnych osobach może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Dlatego w trakcie realizowanych przez nas szkoleństudiów uczymy jak łączyć i kształtować kompetencje menadżerskie i przywódcze.

Zobacz program studiów podyplomowych realizowanych wspólnie z Akademią WSB: